คุณลักษณะและสมรรถนะ(Characters/Competency) ของเด็กประถมที่เราคาดหวัง
มาตรฐานการศึกษาของชาติ พ.ศ.2561 ได้กำหนดคุณลักษณะขั้นต่ำ ตามผลลัพธ์ที่พึงประสงค์ของการจัดการศึกษา (DOE-Desired Outcome of Education) ในเด็กวัยประถมศึกษา รวมทั้งจากการให้ความเห็นเพิ่มเพิ่มเติมโดยนักวิชาการในการจัดการความรู้โดยสถาบัน RLG (รักลูก เลิร์นนิ่ง กรุ๊ป) เห็นว่านักเรียนประถมศึกษาของเราควรมีคุณลักษณะ (Character) และสมรรนะดังนี้
คุณลักษณะที่ 1 เป็นผู้รับรู้ตัวตน เอื้อต่อผู้อื่นได้ มีความมั่นใจในตัวเอง มี Self ที่แข็งแรง มีความสุขกับสถานการณ์รอบตัว
สมรรถนะ
- รู้จักตัวเอง เข้าใจตัวเอง ทั้งอารมณ์ ความคิด รู้ว่ามีทักษะ
- ความสามารถอะไร ต้องการอะไร
- ศรัทธาในตัวเอง เห็นคุณค่าของตัวเอง
- เข้าใจผู้อื่น เห็นคุณค่าของผู้อื่น รู้ว่าตัวเองส่งผลต่อผู้อื่นอย่างไร
คุณลักษณะที่ 2 เป็นผู้เรียนรู้ เรียนรู้เป็น เชื่อมโยงโลกภายนอกกับโลกภายในได้ เป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิต หรือ Lifelong learner เรียนรู้ทั้งโลกภายนอกและภายใน
สมรรถนะ
- มีทักษะการคิด : คิดวิเคราะห์ คิดสังเคราะห์ คิดเชื่อมโยง คิดสร้างสรรค์ คิดอย่างมีวิจารณญาณ คิดเป็นระบบ
- มีทักษะการเรียนรู้ : อ่านออกเขียนได้ / สื่อสารความรู้ ความคิด ความรู้สึก ทัศนคติได้ดี / นำความรู้ที่ได้มาเชื่อมโยงกับชีวิตจริงได้ นำมาเปลี่ยนแปลงตัวเองได้ / เรียนรู้ได้ด้วยตนเอง / รู้ว่าตัวเองมีพฤติกรรม วิธีการเรียนรู้แบบใด
- มีทักษะในการแสวงหาความรู้ (Inquiry Skill)
- มีทักษะการประยุกต์ใช้ / นำความรู้ ทักษะที่ได้รับไปบูรณาการ ปรับใช้
- มีทักษะในการใช้สื่อ สื่อดิจิทัล สื่อสารสนเทศ : เข้าใจ ใช้เป็น รู้เท่าทัน จัดกระทำกับข้อมูลได้อย่างเป็นระบบ เลือกใช้อย่างชาญฉลาด
- ใฝ่รู้ รู้รอบ รู้ลึก รู้จักภูมิหลังของตัวเองและบริบทรอบตัว / มีความกระหายใคร่รู้ (Curiosity) อยู่เสมอ
- มีทักษะในการกำกับตัวเองให้บรรลุผลในการเรียนรู้ (Self-Regulated Learning)
คุณลักษณะที่ 3 เป็นพลเมืองเข้มแข็ง / มีจิตสำนึกต่อการเป็นพลเมืองเข้มแข็ง
- มีสุขภาพกายที่ดี แข็งแรง พึ่งตนเองได้ ดูแลช่วยเหลือตัวเองได้
- มีน้ำใจ เอื้อเฟื้อ มีจิตอาสา มีเมตตา (Sympathy – Empathy)
- มีสามัญสำนึก รู้ผิด-ชอบ ชั่ว-ดี รู้บทบาท หน้าที่ มีวินัยในตัวเอง ไม่ทำให้ผู้อื่นเดือดร้อน ซื่อสัตย์
- อดทน มีวิริยะ มีความมุ่งมั่น
- ยอมรับความแตกต่าง อยู่กับความแตกต่างหลากหลายได้
- เรียนรู้เป็น เป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learner) เรียนรู้ทั้งโลกภายนอก ภายใน เชื่อมโยงโลกภายนอกกับโลกภายในได้
- มีสุนทรียะ มีความพอเพียง
สมรรถนะ
- กินเป็น อยู่เป็น เลือกเป็น ดูแลตัวเองให้แข็งแรงเป็น
- มีความเข้มแข็งทางจิตใจ (มีคุณภาพจิตดี)
- มีความอดทน ใจสู้ มีสติ มี สมาธิ (มีสมรรถภาพจิตที่ดี)
- มีทักษะทางอารมณ์ สังคม – SEL
- มีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นเป็น
- มีความสามารถในการทำงานเป็นทีม
- มีความสามารถในการมองเห็นความงามของสิ่งต่างๆ สามารถหา ความสุขได้ด้วยตัวเอง
Self เมื่อล้มมีความสามารถที่จะลุกขึ้นได้ เยียวยาจิตใจตัวเองเป็น ให้กำลังตัวเองได้ เห็นว่าตัวเองยังไปต่อได้
EF
- มีความสามารถในการบริหารจัดการตัวเอง จัดลำดับความสำคัญได้
- มีความสามารถในการจัดการอารมณ์ กำกับอารมณ์ตัวเองได้ มีการแสดงออกอย่างเหมาะสม
- มีความสามารถในการคิดยืดหยุ่น มีความสามารถในการปรับตัว
คุณลักษณะที่ 4 เป็นผู้ร่วมสร้างนวัตกรรม เป็นผู้สร้างสรรค์
สมรรถนะ
- มีทักษะการคิด: คิดวิเคราะห์ คิดสังเคราะห์ คิดเชื่อมโยง คิดสร้างสรรค์ คิดอย่างมีวิจารณญาณ คิดเป็นระบบ
- มีทักษะการเรียนรู้: อ่านออกเขียนได้ / สื่อสารความรู้ ความคิด ความรู้สึก ทัศนคติได้ดี / นำความรู้ที่ได้มาเชื่อมโยงกับชีวิตจริงได้ นำมาเปลี่ยนแปลงตัวเองได้/เรียนรู้ได้ด้วยตนเอง/ รู้ตัวเองมีพฤติกรรม วิธีการเรียนรู้แบบใด
- มีความสามารถในการคิดยืดหยุ่น พลิกแพลง แก้ปัญหา
- มีความสามารถในการนำความรู้มาปรับประยุกต์ใช้
- มีทักษะในการใช้เทคโนโลยี สื่อดิจิทัล: เข้าใจ ใช้เป็น รู้เท่าทัน
- มีความมุ่งมั่น กล้าเสี่ยง กล้าลอง กล้าคิดนอกกรอบ ไม่กลัวความผิดพลาด
ความรู้ชุด “ดูแลเด็กยุคโควิด” โดย สถาบัน RLG (รักลูก เลิร์นนิ่ง กรุ๊ป)
ปรารถนา หาญเมธี เขียน
ผาณิต บุญมาก เรียบเรียง
ภาวนา อร่ามฤทธิ์ บรรณาธิการ